De V-1 baan te Wierden
Foto : Een V-1 baan zoals in het Haarbos heeft gefunctioneerd. (Foto: NIOD)
De V-1 baan te Wierden
Aan het eind van de Tweede Wereldoorlog bouwden de Duitsers in Oost-Nederland diverse lanceerbanen voor V-1’s. Dit zogenaamde "Vergeltungswaffe" werd richting Antwerpen gelanceerd om de geallieerde troepen en aanvoerlijnen schade aan te brengen. Dat lukte maar gedeeltelijk dankzij de inzet van geallieerde luchtdoelartillerie dat veel V-1’s naar beneden wist te halen. Ook de onbetrouwbaarheid van de V-1 zorgde ervoor dat veel projectielen hun doel niet bereikten of op onbedoelde plaatsen terecht kwam. Het is dus begrijpelijk dat het wapen angst zaaide onder de Nederlandse bevolking. Zolang de motor pruttelde was er niets aan de hand, maar o wee als de motor er de brui aan gaf.
De V-1 baan te Wierden werd vanaf eind 1944 opgericht in het Haarbos tussen de Ypeloweg en de Enterweg. In het diepste geheim uiteraard. Een aantal direct omwonenden van het dennenbos werd daarom, zonder enige kennisgeving vooraf, door NSB-burgemeester Regout en een ambtenaar gesommeerd hun boerenbedrijf “met hun gezinnen en levende have” onmiddellijk te verlaten. Vanaf donderdag 25 januari 1945 werd er daadwerkelijk gelanceerd. Met een behoorlijke zekerheid kan geconcludeerd worden er gemiddeld 7 V-1’s per dag zijn verschoten; de drukste dag zou 8 maart geweest moeten zijn met maar liefst 21 gelanceerde V-1’s. De kortste tijd tussen 2 lanceringen werd op 19 februari genoteerd: slechts 8 minuten! In totaal zijn er vanuit Het Haarbos naar alle waarschijnlijkheid zo’n 415 projectielen verschoten hetgeen 3,5% is van het totaal vanuit Nederland verschoten V-1’s richting het grondgebied van onze zuiderburen. Het laatste projectiel werd op 29 maart afgevuurd waarna de baan werd vernietigd en de Duitsers zich terugtrokken.
In de laatste week van de oorlog kwamen er twee onderduikers, afkomstig uit de “Kersttrein”, op 4 april 1945 om het leven bij een neergestorte V1. Tonje Zuidema en Job Springvloed Dubbeld. Zie de foto van de kranslegging op 17 mei 1947. In 2015 zijn deze graven opnieuw van een andere steen voorzien door de Nederlandse oorlogsgravenstichting als Oorlogsgraven. Op de achtergrond zijn de kruizen te zien van de Vliegeniers welke op Wierdens grondgebied zijn neergestort. In 1947 waren hier nog geen Commonwealth War Graves geplaatst.
Door: Cees Hoogendijk
Foto: De kranslegging op 17 mei 1947.