image/svg+xml

Jan Kolkman fotograaf alias 'Fotojantje'

Verhaal

Jan Kolkman fotograaf alias 'Fotojantje'

Plaatje bij verhaal: kolkman_jan_in_westerveen_16_a4.jpg

Jan Kolkman fotograaf alias 'Fotojantje'
Historische Kring Wederden

Fotobijschrift: Jan Kolkman aan het fotograferen in het Wierdense veld. Op de achtergrond de kiepkarren die gebruikt werden bij het ontginnen van de heide tot cultuurgrond.

Uit het archief van WederaardighedenMarinus Kolkman, alias 'Tolmeriens', in 1882 in Holten geboren, trouwt op 23 maart 1907 in Wierden met de 22-jarige dienstbode Anna Maria Assink uit Markelo. Marinus is wegwerker, onbezoldigd rijksveldwachter en tolgaarder op ’t Exo, zo wijst onderzoek in het gemeentearchief uit.
Marinus en Anna krijgen tien kinderen, die allemaal in dat kleine huis gewoond hebben. Gerrit Jan, alias 'Fotojantje' (waar ons verhaal over gaat), is geboren in 1910. Jan Kolkman trouwt in 1932 met Gerritje Giesbers uit Rijssen. Jan is dan timmerman bij de gemeente en heeft in die functie ook nog gewerkt aan de Exo-brug.
In zijn vrije tijd fotografeert hij, maar dat is niet z’n enige hobby: al voor de oorlog richt hij samen met Gerrit Bruggeman, Flip van der Kolk en Toeters de Wierdense Motorclub op en worden er sterritten en puzzel- tochten uitgezet. Later werd het de Auto- en Motorclub Wierden.
De fotografie neemt steeds meer tijd in beslag en ook voor anderen drukt hij filmpjes af. In 1934 besluiten ze naar de Marktstraat 8 te verhuizen en richten in de voorkamer een winkeltje in en boven komt een donkere kamer.
Bij het fotograferen wordt in de beginjaren alleen nog maar met glasplaten gewerkt. Ook als er later al modernere toestellen in de handel zijn, gebruikt hij toch nog wel deze glasplaten, want je maakte er prachtige foto’s mee.
In 1936 reist hij met zijn vrouw Gerritje naar Amsterdam om zich filmapparatuur aan te schaffen.
Omstreeks 1938 wordt achter het huis een atelier gebouwd. Jan zelf heeft reeds in 1941 een kleinbeeldcamera voor het maken van pasfoto’s. Want iedereen heeft dan een pasfoto nodig voor zijn of haar persoonsbewijs.
In de oorlog is hij samen met zijn broers Gerrit en Henk bij de ondergrondse en zijn huis is een broeinest van het verzet. Hij is onder andere betrokken bij overvallen in Almelo en in september 1944 moet hij onderduiken. Zijn woning, winkel en het atelier worden door de Duitsers leeggeroofd. Mevrouw Kolkman en dochter Gerry moeten halsoverkop vluchten.
Na de bevrijding komt Jan nog in dienst bij het leger als reserve-luitenant en maakt hij veel foto’s in Hengelo en Enschede om de oorlogsschade vast te leggen voor herstelbetalingen van de wederopbouw. Postuum ontvangt hij het Verzetsherdenkingskruis.
Later maakt hij veel industriële foto’s, ondere andere voor Nijhof & Wassink, Van Heek-Scholco, maar ook van landbouwmachines voor Schuitemaker. In die tijd wordt ook de foto-bruidsreportage populair. En als de film op gang komt, worden onder meer de motorraces in Tubbergen gefilmd en de terreinraces in Markelo. Hij vertoont z’n films in de zaal van café Beukers aan de Stationsstraat.
Koninginnedag is dan nog in augustus en Jan geeft dan dikwijls een filmvoorstelling in de open lucht op de Beukersweide. Aan de ene kant van de wei staat een boerenkar met daarop de filmprojector en aan de andere kant een boerenkar met daarop het scherm.
Het atelier had een fotostudioruimte, een kleine ontvangstruimte meteen als je binnenkwam, twee donkere kamers en achter de studio een werkruimte waar foto’s gedroogd, uitgezocht en verpakt werden. Later werd van de fotostudio een grote verkoopruimte gemaakt, zodat je nog wel pasfoto’s kon maken. Vanaf 1970 werd de fotostudio weer opnieuw voor dat doel ingericht. Dit kon omdat toen het pand van de Co-Op aan de Marktstraat 6 werd gekocht en men toen de beschikking kreeg over een grotere winkel.
In februari 1979 werd Jan Kolkman getroffen door een hersenbloeding, hij overlijdt op 12 juni 1984.
In september 1981 begint Henk van Heek voor zichzelf en verhuist naar de Kerkstraat.
In februari 1982 wordt de winkel aan de Marktstraat gesloten. Het woonhuis wordt eerst in 2003 afgebroken en anno 2004 bevindt zich hier een mooi, nieuw – onder architectuur van Harry Bekhuis gebouwd – modern winkelpand.

Auteur:Uit: De Wiezer
Thema's:Column uit DE WIEZER

Reacties

Er zijn nog geen reacties op dit item

Plaats een reactie

Velden met een zijn verplichte velden.