image/svg+xml

Pasen in Twente

Verhaal

Pasen in Twente

Plaatje bij verhaal: wk_12.18_pasen_in_twente_en_wierden.jpg

Pasen in Twente

De meeste oude gebruiken die we in Twente nog kennen stammen in hun oorspronkelijke vormen uit de voor-historische en voor-Christelijke tijd. Voor deze periode de paasvuren, de eieren-folklore, de Pinksterbroed en de Mei-boom vinden hun begin in het vruchtbaarheids-ritueel van de oude Saksennatuur-mensen, die op de wisseling der seizoenen hun levenskansen bouwden. Die stelling gaat echter niet op voor de Palmpaas, waarvan hoogstens het aandeel van de Meiboom, waarmee het in sommige streken vergroeide, tot de tijden van onze oer-vaders kan worden teruggebracht. Op Palmzondag herdenken de christelijke kerken de triomfantelijke intocht van Christus in Jerusalem. Dit sobere verhaal over de koningshulde die Christus zich voor deze ene keer en vlak voor Zijn lijden en menselijke vernedering liet welgevallen, nodigde als vanzelf uit voor een herdenking en nabootsing door het volk van het Nieuwe Verbond dmv een plechtige palmprocessie.

In Nederland werden deze palmprocessies vrijwel in alle kerken gehouden. Het gebruik van de "palmezel", in bijvoorbeeld Oldenzaal, gaat terug tot in de 13e en 14e eeuw. De Reformatie met de beeldenstorm maakte aan deze processie een eind rond 1580. Het is niet helemaal duidelijk hoe uit die palmprocessie van de voor-reformatorische tijd de palmpaas ontstaan is. Mogelijk hebben jeugd-activiteiten hierin een rol gespeeld waarbij tijdens een processie het Christusbeeld getooid was met palmtakken en allerlei lekkernijen. Tijdens de rond gang probeerden de kinderen die natuurlijk te plunderen en het vervolg was natuurlijk begrijpelijk: de kinderen kregen zelf een palmtak met lekkernijen.

Het is voor de hand om te zeggen dat de palmpaas-optocht voortkomt uit de kerkelijke palmprocessie, toch is dat niet helemaal waar! In de lente was er een ommegang mat groene takken die aanvankelijk niets met de Palmzondag te maken had, maar vooral de bedoeling had om zegen over de komende zomermaanden te bewerken, zodat een rijke oogst kon worden binnen gehaald. Omdat de kerkelijke processie wegviel in de tijd van de Reformatie, werd er een omgang met de groene takken getroffen. Oude gebruiken van kinderen zijn namelijk moeilijk uit te roeien. Men bleef toch rondgaan en met palmpaasjes, maar wel in de vertrouwde en betrouwbare omgeving.

Op veel plaatsen en ook in de Wierdense buurtschappen, worden jaarlijks op de eerste paasdag grote paasvuren gebrand. Dit gebeurt volgens een oud heidens gebruik. Het idee hierachter is dat men dacht dat de akkers vruchtbaar zouden worden naar gelang van de grootte van het vuur en de rookkolom. Hoe groter het vuur hoe beter. In veel gezinnen doen ze ook nog aan 'eiergaddern' of verstoppen van eieren met de kinderen.

Reacties

Er zijn nog geen reacties op dit item

Plaats een reactie

Velden met een zijn verplichte velden.