image/svg+xml

WIERDENSE KERKENRAADSZAKEN ANNO 1715 EN 1728 Deel 2

Verhaal

WIERDENSE KERKENRAADSZAKEN ANNO 1715 EN 1728 Deel 2

Plaatje bij verhaal: wk_02.18_1926_-_nh_dorpskerk_interieur_fb_3143_b.jpg

Foto: Het interieur van de Hervormde Kerk anno 1926. De foto is genomen vanuit het noordelijke schip en toont de preekstoel tegen de zuidelijke muur en het Naber-orgel  tegen de torenmuur. Links van de preekstoel de deur naar het togahuisje. Let op de grote kachels met pijpen door de hele kerk! Er is al wel elektrisch licht aangelegd in 1918.

WIERDENSE KERKENRAADSZAKEN ANNO 1715 EN 1728
Deel 2

Opnieuw spektakel in 1728
Deze geruchtmakende zaak vond dertien jaar later, in 1728, plaats, toen er weer een affaire over het gebruik van het gestoelte in de kerk ontstond.
Op 3 januari 1728 nl. had de familie Van Langen de haar in de kerk toebehorende familiebank laten afsluiten met een slot en latten. Het was toen zo, dat die bank al gedurende vele jaren door sommige andere gemeenteleden gebruikt werd.
De volgende zondag, 4 januari 1728, had een zekere Gerhardus Brouwer het “onderstaan gedurende de kerkdienst de afgesloten bancke in ’t aensien der gemeente los te breken, zodat iemand anders op die bancke presentie kwam maken”.
Dit betekende een groot spektakel in de kerk en daarover is toen en nog lang daarna veel te doen geweest. De kerkenraad zond o.a. een verontruste brief naar de Graaf van Almelo.

Een rechtszaak met Jan Egberts Dasselman als getuige
De familie Van Langen maakte er zelfs een rechtszaak van, die zich lang heeft voortgesleept. In het archief van de Drostambt Twente uit de jaren 1728-1738 (nu aanwezig in het Rijksarchief te Zwolle) is een lijvig dossier – 680 bladzijden –
bewaard gebleven, waarin deze zaak uitvoerig wordt behandeld. Er kwamen o.a. vier advocaten uit Twente aan te pas.
Eén van de zes getuigen die voor de rechtbank verklaringen hebben afgelegd was onze Jan Egberts Dasselman. Hij geeft daarin een heel duidelijk commentaar voor wat betreft de achtergronden van de zaak, waarbij hij de nadruk legt op de van ouds bestaande rechten van de familie Van Langen.
Men krijgt de indruk dat hij met een zekere waardigheid en zelfbewustheid goed thuis was in de kerkelijke historie van Wierden. Hij was toen dan ook al meer dan dertig jaar ouderling van die kerk!

Genoemde familie Van Langen heeft uiteindelijk – in 1738 – de zaak verloren.

Het kerkgebouw waarin zich deze strijd om het gestoelte afspeelde heeft nog dienst gedaan tot 1824. Toen is de oude kerk geheel vervangen door een nieuw kerkgebouw, dat op zijn beurt in 1842 verbouwd werd, om in 1927 vervangen te worden door de thans nog bestaande kerk.

Eerdere publicaties
Mr. G.J. ter Kuile, die in 1951 uitvoerig over deze strijd heeft gepubliceerd, schreef daarbij dat er in Wierden absoluut geen heugenis meer bestond aan deze hele historie. Uit streekhistorisch oogpunt blijft het echter altijd interessant.

- 10 dec. 1951, Dagblad van het Oosten, door mr. G.J. ter Kuile
- 1952, Verslagen en Mededelingen van de Vereniging tot Beoefening van Over-
   ijsselsch Regt en Geschiedenis (67e stuk), door mr. G.J. ter Kuile
- 11 okt. 1975, Dagblad Tubantia, G.J. Eshuis
- jan. 1996, Maandblad van de Nederlandse Genealogie, door drs. B. van Dooren.


Met dank aan de familie Dasselaar, nazaten van genoemde Jan Egberts Dasselman.

Door Cees Hoogendijk

Reacties

Er zijn nog geen reacties op dit item

Plaats een reactie

Velden met een zijn verplichte velden.